1هدف این مقاله توسعه یک مدل بلوغ فراگیر برای فرماندهی و کنترل است. برای این هدف، از روش تحقیق استقرایی برای طراحی مدل بلوغ استفاده شده است. بدینصورت که نخست، مطرح ترین مدل های مختلف بلوغ موجود در فرماندهی و کنترل از جمله مدل بلوغ مفهومی، مدل بلوغ ستادی، مدل ناتو و مدل بلوغ مراکز فرماندهی و کنترل یکپارچه (ICCCs) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در بین مدل های مورد مطالعه، مدل ناتو گسترده تر می­باشد از این رو آن را به عنوان یک پایه برای توسعه مدل خود برگزیدیم. سپس به روش گروه کانونی، مراحل و متغیرهای بلوغ مورد تحلیل قرار گفت. یافته های تحقیق نشان می دهد که برخی از ویژگی های مهم بلوغ سیستم فرماندهی و کنترل در مدل پایه نادیده گرفته شده است. بنابراین، نوآوری این تحقیق افزودن ویژگی های جدید برای دستیابی به مدل جامع تر است. نتیجه یک مدل شامل 5 سطح و 20 ویژگی است. اعتبار سنجی مدل از طریق مطالعه تطبیقی و روش گروه کانونی انجام شده است که باید با مطالعات موردی و تحقیقات پیمایشی بیشتر تقویت شود.

1شبیه سازی سناریوها و فرایندهای فرماندهی وکنترل کاربرد وسیعی در اعتبارسنجی، آموزش، ارزیابی و آمادگی سیستم ها و تشکیلات فرماندهی وکنترل نظامی و غیرنظامی دارد. این شبیه سازی در سطوح مختلف تکنیکی، تاکتیکی و راهبردی قابل اجراست. پیاده سازی سامانه ای برای پوشش دادن انواع شبیه سازیها در سطوح مختلف و ابعاد متعدد فرماندهی وکنترل بصورت متمرکز توجیه پذیر نیست. سربار حجیم پردازشی، ذخیره سازی و محدودیتهای مشارکت و تعامل طرفین بویژه در بازیهای چند جانبه ضرورت معماریهای توزیع شده را در پیاده ساز ی این سامانه ها ایجاب می کند. این مقاله بر اساس یک کار پژوهشی گسترده در حوزه شبیه سازهای فرماندهی وکنترل، بازی جنگ، بازیهای استراتژیک تدوین شده که خروجی آن منجر به پیاده سازی بخشی از زیرساختی یکپارچه برای شبیه سازی توزیع شده فرماندهی وکنترل شده است که در سرتاسر این مقاله با نام مخفف مشکات (موتور شبیه ساز یکپارچه فرماندهی و کنتـرل) می خوانیم. روش پژوهش در این مقاله مبتنی بر مطالعه الگوها و سبکهای معماری توزیع شده و همچنین ارزیابی بیش از هجده  نرم افزار شبیه سازی مرتبط با موضوع و در نهایت پیاده سازی آزمایشگاهی زیر ساخت مشکات است. نتیجه پژوهش علاوه بر تصریح بر الگوی توزیع شده و برتری معماری HLA در طراحی سامانه بر سایر معماری های توزیع شده، معماری مفهومی از عناصر و اجزای این زیرساخت را به دست داده است.

در دنیای امروز، شهرها به شبکه ای پیچیده از زیرساخت ها مانند سیستم های حمل و نقل، تأسیسات آب و برق، ارتباطات و فناوری اطلاعات، بهداشت و سلامت و. . . وابسته هستند. شهرها به عنون پیچیده ترین ساخته دست بشر، همواره از جمله اولین فضاهایی هستند که بر اثر خطرات طبیعی و یا انسانی تهدید می شوند بطوری که این اختلالات می توانند پیامدهای جبران ناپذیری برای شهر و جامعه شهری داشته باشند. شهر در حیات مدنی از سه رکن اصلی که عبارتند از: شهروندان (مردم)، کالبد شهر (زیرساخت ها) و مدیریت شهری تشکیل شده است. عملکرد مناسب زیرساخت های شهری به عنوان یکی از دارایی های شهری در حوزه شهر ضامن رفاه اجتماعی، رونق اقتصادی و ثبات سیاسی در شهرها هستند. به همین دلیل است که در جنگ ها و درگیری های نظامی، زیرساخت های شهری از جمله اولین و مهم ترین اهدافی هستند که مورد حملات دشمنان قرار گرفته و در هنگام وقوع بلایا و حوادث طبیعی، در معرض خطر جدی قرار می گیرند. فرماندهی و کنترل یکپارچه با ارائه یک نظام یکپارچه برای جمع آوری داده ها، تجزیه و تحلیل اطلاعات و اتخاذ تصمیمات هوشمند، راه حلی برای بهبود کارایی و پایداری زیرساخت های شهری ارائه می دهد. این مقاله به بررسی ویژگی های اصلی فرماندهی و کنترل یکپارچه در زیرساخت های شهری می پردازد. از جمله این ویژگی ها می توان به موارد زیر اشاره کرد: یکپارچگی اطلاعات، امنیت سراسری،  پاسخگویی سریع و هوشمندانه، تخصیص منابع لازم، مدیریت ریسک پیشرفته، تصمیم گیری هوشمندانه، هماهنگی و همگرایی در مدیریت منابع و تسهیلات، کاهش هزینه ها. این تحقیق که از نوع کاربردی و توسعه ای می باشد، با رویکرد آمیخته و استفاده از روش کتابخانه ای، (با ابزار فیش برداری) و میدانی (با ابزار مصاحبه و پرسشنامه) با هدف تعیین ویژگی های ساختاری حاکم بر نظام فرماندهی و کنترل یکپارچه زیرساخت های شهری و هچنین اولویت بندی آن ها انجام شده است. مصاحبه هدفمند با 15 نفر از مدیران و خبرگان مدیریت شهری و بحران و نیز فرماندهی و کنترل انجام گرفت و سپس جامعه آماری به تعداد 30 نفر و حجم نمونه جهت توزیع پرسشنامه با فرمول کوکران 28 نفر تعیین گردید که در طی روند تحقیق و با روش پرسشنامه از بین 33 ویژگی احصاء شده، 5 ویژگی اول نظام فرماندهی و کنترل یکپارچه زیرساخت های شهری تعیین گردید.

هدف: هدف اصلی این پژوهش دستیابی به الگوی بلوغ تاب­آوری سایبری سامانه­ های فرماندهی و کنترل در مقابله با تهدیدهای آینده است.روش: پژوهش حاضر از نوع آینده ­نگر و کاربردی و به روش توصیفی/تحلیلی با نگاه اکتشافی است. جامعه آماری پژوهش شامل 30 نفر از خبرگان نظامی و سایبری بوده و جامعه نمونه به صورت تمام شمار برابر جامعه آماری در نظر گرفته شده است. جهت جمع­ آوری داده­ ها از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه استفاده گردید و تجزیه و تحلیل داده ­ها به روش تحلیل بار عاملی و با استفاده از نرم ­افزار اسمارت پی.ال.اس انجام شده و برای تأیید الگو از آزمون معنی ­دار بودن مولفه ­ها استفاده شد.یافته­ ها: الگوی نهایی در مجموع برای سه بعد رهبری، نظارت و عملیات، در سطح بلوغ یک 10مؤلفه، در سطح بلوغ دو 12 مؤلفه، در بلوغ سطح سوم 12 مؤلفه، در سطح بلوغ چهارم 9 مؤلفه و برای سطح بلوغ پنجم 6 مؤلفه، و در مجموع 49 مؤلفه احصاء و ارایه گردید.نتیجه­گیری: الگوی بلوغ سایبری روشی است که سازمان ها را قادر به تقویت برنامه امنیت سایبری، اولویت بندی اقدامات و سرمایه گذاری های امنیت سایبری و حفظ سطح مطلوب امنیت در طول چرخه حیات سیستم های فناوری اطلاعات می ­نماید. بر این اساس به منظور نیل به بلوغ تاب­ آوری سایبری بایستی سه بعد راهبری، نظارت و کنترل و عملیات سامانه های فرماندهی و کنترل در 5 سطح (انجام شده، برنامه ­ریزی شده، مدیریت شده، اندازه­ گیری شده و نهادینه شده) به بلوغ برسد.

زمینه و هدف: یکی از مسائلی که همواره فکر فرماندهان را در اجرای مأموریت های انتظامی به خود معطوف داشته، مسئلۀ طرح ریزی، کنترل عملیات و تصمیم گیری در شرایط متغیر، ناپایدار و مبهم صحنۀ عملیات در آینده، با توجه به ظهور فناوری ها و تهدیدات نوین، شگردها و عناوین جدید مجرمانه است. سریع تر شدن شتاب عملیاتی و افزایش قدرت کنش، واکنش و پادکنش که در اثر توسعۀ فناوری ها صورت گرفته است، اهمیت تصمیم گیری در شرایط دشوار را مبتنی بر سامانۀ پیشرفته و هوشمند فرماندهی و کنترل انتظامی، بیش ازپیش نمایان و ضروری می سازد. ازاین­رو، هدف این پژوهش، طراحی الگوی فرماندهی و کنترل انتظامی هوشمند است.روش: این تحقیق از نوع کاربردی و از منظر روش شناسی، پژوهشی کیفی است. جامعۀ آماری پژوهش، صاحب نظران و فعالان حوزۀ فرماندهی و کنترل و مدیران ارشد انتظامی بودند که با چهارده نفر از خبرگانی که در حال حاضر به عنوان معاون عملیات و یا رئیس مرکز فرماندهی و کنترل در فرماندهی کل انتظامی و یا استان ها خدمت می کنند مصاحبه شد و از روش نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری برای کنترل تعداد مشارکت کنندگان استفاده شد.یافته ها: در این پژوهش 148 مقولۀ فرعی و 38 مقولۀ اصلی و 5 مؤلفه (تشخیص، تحلیل، تدبیر، ترویج و تأثیر) استخراج شد.نتیجه گیری: مرحلۀ تشخیص الگوی فرماندهی و کنترل مبتنی بر زیرساخت های ارتباطی، سامانه های خبری و پایش تصویری است، مرحلۀ تحلیل مبتنی بر تجزیه وتحلیل اطلاعات، پیش بینی به موقع و تصمیم­سازی به موقع می باشد، مرحلۀ تدبیر مبتنی بر تشکیل جلسات مدیریت بحران، طرح ریزی عملیاتی و مدیریت عملیات است، مرحلۀ ترویج مبتنی بر اشتراک گذاری اطلاعات، ایجاد تحرک و آگاهی وضعیتی در پلیس های تخصصی است و مرحلۀ تأثیر مبتنی بر بهبود مستمر بر عملکرد هر کدام از مراحل قبلی است.

امروز، با گسترش سیستم ها و شبکه های رایانه ای در تمامی عرصه های زیرساختی، ارتباطی و اطلاعاتی با وجود ویژگی هایی نظیر مرزهای جغرافیایی نامحدود و کاربرد فراگیر، انتقال خدمات سریع و آسان با بهرگیری از فناوری و اطلاعات روز میسر شده است. ازطرفی، هم سو با این پیشرفت برق آسا، بستر جرایم از محیط حقیقی پا به فضای سایبری باز نموده و هر روز شاهد گسترش جرایم، حملات سایبری و فعالیت های مخرب در این فضا هستیم. رهگیری این موارد با تمامی ابزار موجب می گردد تا مجموعه ی تجهیزات کشف، جمع آوری شوند و مقابله اعم از عامل و غیر عامل، عملیات سایبری، جنگ الکترونیک و. . . به صورت زمین پایه، دریا پایه و هواپایه در یک ساختار اساسی برای اهداف مشخص تجمیع گردند. این اهداف متنوع است و علاوه بر سرعت و شتاب و داشتن آزادی عمل در فضا، زمین و دریا ترفندها و فریب کاری خاص خود را در فضای مجازی، شبکه های اجتماعی و عملیات روانی نیز دارا هستند. فرماندهی و کنترل قدرت نرم در نیروهای مسلح درقالب یک شبکه ی واحد و گسترده تنها با وحدت، تلاش، هماهنگی، هم زبانی و برقراری تعاملات و تبادلات اطلاعاتی و عملیاتی با سایر سازمان های کشوری و لشکری قادر است به اهداف یاد شده دست یابد. جامع، متحد و واحدبودن شبکه در ساختاری منسجم ازجمله خصوصیات این شبکه است. مشخصه ی بارز آن تجمیع اطلاعات و اخبار، پردازش و هماهنگی آن، تطبیق و تلفیق اطلاعات و همچنین انتشار این اخبار و اطلاعات به تمامی مراکز فرماندهی و کنترل قدرت نرم مورد نیاز برحسب میزان دسترسی مجاز عناصر به اطلاعات مذکور است. در این پژوهش، الگوی نوین فرماندهی و کنترل قدرت نرم برای نیروهای مسلح ارائه شده است.

شبکه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی کشور به عنوان ستون فقرات سامانه دفاعی هوایی یکپارچه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. تجربه جنگ های اخیر بیانگر تغییر رویکرد نبردها به سمت عملیات مشترک ترکیبی چندجانبه با محوریت ناکارمد سازی شبکه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی کشور هدف می باشد. استفاده از فناوری دفتر کل توزیع شده به واسطه ویژگی ها و قابلیت های این فناوری می تواند نیاز به ممیزی داده ها را کاهش داده و و با سطح اعتبار بسیار بالایی اطمینان دهد که داده ها قابل اعتماد هستند نقش بسزایی در مقابله با تهدیدات و افزایش پایداری شبکه  فرماندهی و کنترل پدافند هوایی ایفا نماید. هدف این تحقیق دستیابی به" الگوی راهبردی شبکه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی با بهره­گیری از فناوری دفتر کل توزیع شده" می باشد. در این تحقیق که از نظر هدف، کاربردی-توسعه ای و از نظر روش توصیفی-تحلیلی است؛ گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای با کمک ابزار پرسشنامه و مصاحبه و در دو مرحله کیفی (روش دلفی) و کمی (پرسشنامه) انجام گرفته است. جامعه آماری تعداد 92 نفر به صورت تمام شمار انتخاب گردیده اند. الگوی راهبردی طراحی شده متشکل از 3 بُعد، 8 مؤلفه و 38 شاخص می باشد. اعتبار الگو با استفاده از محاسبه آلفای (بالای 0. 7)، پایایی ترکیبی و محاسبه ضرایب بار عاملی تایید گردیده است.

تصمیم گیری، روندی است که تمام فعالیت های سازمان را در بر می گیرد و در واقع، بر تمام اعضای سازمان خواه به صورت انفرادی و خواه به صورت عضوی از گروه، اثر می گذارد. شبکه یکپارچه پدافند هوایی به واسطه وجود گره های مختلف (مراکز فرماندهی و کنترل، حسگرها، سامانه های سلاح و...) و پیوندهای بین آن ها یک سازمان شبکه محور نظامی می باشد که مسئولیت کنترل فضای کشور و انجام اقدام تاکتیکی در برابر تهدید های هوایی را بر عهده دارد. کارکنان عملیاتی مراکز فرماندهی و کنترل شبکه یکپارچه پدافند هوایی جمهوری اسلامی ایران به سبب مأموریت ذاتی خود همواره می بایستی جهت پیشبرد اهداف و واکنش به موقع در مقابل رویداد ها اقدام به اتخاذ تصمیم نمایند. در این پژوهش هدف اصلی تحقیق بررسی و احصاء عوامل مؤثر بر تصمیم گیری کارکنان عملیاتی در شبکه یکپارچه پدافند هوایی و معرفی الگویی برای آن می باشد، که پژوهشگران با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم گیری کارکنان عملیاتی مراکز فرماندهی و کنترل شبکه یکپارچه پدافند هوایی اقدام به انجام یک پژوهش کاربردی به روش توصیفی تحلیلی و رویکرد آمیخته با استفاده از مطالعه اسناد و مدارک معتبر علمی و انجام مصاحبه با خبرگان حوزه شبکه فرماندهی و کنترل نموده که ضمن بهره گیری از نرم افزار مکس کیودا (MaxQDA) عوامل مؤثر بر تصمیم گیری کارکنان عملیاتی شبکه یکپارچه پدافند هوایی را بررسی نموده و سپس با استفاده از مطالعات انجام شده و نظر خبرگان ابعاد و مؤلفه های مؤثر بر تصمیم گیری کارکنان عملیاتی شبکه را به صورت یک الگوی مفهومی شامل 5 بعد شرایط فردی، شرایط خانوادگی، شرایط سازمانی، تجهیزات و فناوری، بعد اطلاعات و 31 مؤلفه شناسایی و معرفی نموده است.

آگاهی وضعیتی به عنوان یک قابلیت فردی و جمعی نقش بسزایی در ادراک محیط عملیاتی و فهم معنای اطلاعات دریافتی و پیش­بینی آینده نزدیک جهت تصمیم­گیری فرماندهان و کارکنان شبکه فرماندهی و کنترل درصحنه نبرد دارد؛ بنابراین هدف از انجام پژوهش حاضر ارائه مدل آگاهی وضعیتی در شبکه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی می باشد. بدین منظور در ابتدا با استفاده از مبانی نظری و مصاحبه نیمه عمیق، ابعاد مدل در شش بخش شامل عوامل فردی، عوامل سازمانی، عوامل محیطی و فرایندهای آگاهی وضعیتی، تصمیم­گیری و عملکرد و نیز 38 مؤلفه احصاء گردید. اعتبار ابعاد و مؤلفه ها به صورت کیفی و کمی مورد تأیید قرار گرفت و شاخص های برازش با مقادیر NFI=0.941،GFI=0.953, TLI=0.934,CFI =0.879, RMR=0.073, RMSEA=0.068, Chi square=2.541 که نشان از حمایت داده­های تجربی از مدل ارائه شده است. خبرگان 8 نفر و جامعه آماری شامل متخصصین حوزه فرماندهی و کنترل دریکی از یگان های آجا و حجم نمونه نیز به تعداد 190 نفر به صورت تصادفی و طبقه­ای انتخاب شدند. این پژوهش با رویکرد آمیخته ازنظر قلمرو در حوزه عوامل انسانی و رفتاری، ازنظر جهت­گیری توسعه­ای، ازنظر رویکرد قیاسی- استقرایی، هدف اصلی اکتشاف، تبیین و پیش بینی، شیوه گردآوری اطلاعات مشاهده و مصاحبه می­باشد. نتایج پژوهش نشان داد آگاهی وضعیتی یک فرایند پیچیده بوده و از عوامل مختلفی مانند فردی، سازمانی و محیطی تأثیر پذیرفته و طی فرایندهای ادراک، فهمیدن و پیش­بینی، نحوه عملکرد فرد در محیط­های پویا و پیچیده را شامل می گردد.